TK po stronie właścicieli działek z infrastrukturą. Droga do odszkodowania
Właściciele nieruchomości, na których znajdują się słupy energetyczne lub linie wysokiego napięcia, wodociągi czy gazociągi właśnie zyskali dodatkowy argument w walce z przedsiębiorstwami, które je użytkują.
Prawo, które zobowiązuje przedsiębiorców do wypłaty wynagrodzenia w zamian za możliwość korzystania z gruntów pod infrastrukturę przesyłową obowiązuje dopiero od 2008 roku. Wcześniej obce instalacje nie były objęte żadną formalną procedurą, a właściciele działek nie otrzymali za nie wynagrodzenia.
Trybunał Konstytucyjny przeciwko uprzywilejowaniu przedsiębiorstw
Jak wylicza Next.Gazeta.pl, w całym kraju jest około 20 mln nieruchomości, na których jest infrastruktura przesyłowa, i znaczna część tych instalacji została zamontowana na działkach jeszcze przed 2008 rokiem. W sprawach o przyznanie rekompensaty przedsiębiorcy powoływali się przed sądem na zasiedzenie, a właściciele działek – na naruszenie prawa własności.
Trybunał Konstytucyjny (TK) uznał jednak, że „żadne chronione konstytucyjnie wartości nie uzasadniają uprzywilejowania przedsiębiorstw przesyłowych kosztem właścicieli nieruchomości, co dzieje się na skutek dopuszczenia możliwości zasiedzenia służebności gruntowej odpowiadającej treścią służebności przesyłu w okresie, gdy instytucja służebności przesyłu była w Polsce nieznana”.
Tym samym, korzystanie przez firmy z prywatnych gruntów bez umów i bez wynagrodzenia jest niezgodne z konstytucją.
Otwarta droga do roszczeń za lata bezumowności
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego otwiera drogę do uregulowania sytuacji tysięcy działek, na których infrastruktura znajduje się bez formalnych podstaw prawnych. Dla właścicieli oznacza to realną możliwość odzyskania należnych z tego tytułu rekompensat. Dla przedsiębiorstw – konieczność weryfikacji dotychczas stosowanych praktyk.
Orzeczenie jest ostateczne i wiążące zarówno dla sądów powszechnych, jak i Sądu Najwyższego. Roszczenia mogą dotyczyć m.in. wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z gruntu, ustanowienia służebności przesyłu za opłatą oraz odszkodowania za spadek wartości nieruchomości.